5 mogelijkheden als contracten niet nagekomen kunnen worden in tijden van corona


De coronacrisis heeft grote invloed op activiteiten van ondernemingen. En daarmee ook op de contracten tussen ondernemingen. Contractuele verplichtingen kunnen niet meer worden nagekomen. Het beste is natuurlijk om dit in onderling overleg proberen op te lossen, maar wat als dat niet mogelijk is? Welke juridische mogelijkheden zijn dan er dan beschikbaar? Een top 5.

Overmacht

Als verplichtingen niet kunnen worden nagekomen, kan een beroep worden gedaan op overmacht. De tekortschietende partij is dan niet aansprakelijk voor de (schade door diens) tekortkoming. Overmacht is alleen van toepassing als niet nagekomen kan worden, dus als de prestatie onmogelijk geleverd kan worden (bijvoorbeeld omdat een winkel gesloten is, er reisbeperkingen zijn e.d.). Dus niet als dit leidt tot een verlies, een lagere/hogere prijs of er geen geld meer is. Of er sprake is van overmacht hangt ook af van de omstandigheden van het geval. Verder is een voorwaarde dat de overmacht niet te wijten is aan de schuld van de tekortschietende partij, of de ontstane situatie niet voor zijn rekening moet komen. Overmacht kan echter zeer bruikbaar zijn in deze bijzondere tijden van Corona. Overmacht is vaak ook contractueel geregeld (soms onder de naam “force majeur”), waarin is bepaald in welke gevallen een beroep kan worden gedaan op overmacht en wat de gevolgen zijn. Deze afspraken zijn dan in beginsel leidend.

Annulering

Soms bieden contracten de mogelijkheid om overeenkomsten te annuleren. Vaak zijn daar voorwaarden aan verbonden, of de betaling van een annuleringsvergoeding. Of dat aantrekkelijk is, hangt af van de omstandigheden, maar het is in elk geval de moeite waard om dit na te kijken en mee te nemen in de mogelijkheden.

Opzegging

Vaak bevatten overeenkomsten ook bijzondere bepalingen over de mogelijkheden van tussentijdse opzegging, waarbij specifieke situaties worden genoemd. Het is de moeite waard die na te gaan. Wellicht kan er tussentijds worden opgezegd. Duurovereenkomsten (voortdurende overeenkomsten die betrekking hebben op steeds terugkerende prestaties, zoals bijvoorbeeld raamovereenkomsten waarbij een bestendige handelsrelatie wordt vastgelegd en nader vorm wordt gegeven, leaseovereenkomsten en distributieovereenkomsten) kunnen in beginsel altijd worden opgezegd, tenzij dit contractueel is uitgesloten. Vaak geldt er een opzegtermijn die in acht moet worden genomen, maar als dat niet zo is geldt een redelijke opzegtermijn. De duur van de opzegtermijn is dan afhankelijk van de looptijd van het contract en of er andere bijzondere omstandigheden zijn. Vuistregel is dat voor elk jaar een maand opzegtermijn moet worden gerekend. Als opzegging mogelijk is, denk er wel aan dit tijdig te doen, en op de juiste manier (vaak moet dit per aangetekende brief). Overeenkomsten die voor bepaalde tijd zijn aangegaan worden vaak automatisch verlengd, indien niet wordt opgezegd. Vergeet ook die overeenkomsten niet tijdig op te zeggen!

Ontbinding

Als de andere partij diens verplichtingen niet nakomt, kan de overeenkomst geheel of gedeeltelijk worden ontbonden. Vaak is nog wel een ingebrekestelling nodig, waarin wordt aangegeven welke verplichting niet wordt nagekomen en een redelijke termijn (bijv 14 dagen) wordt gesteld om alsnog na te komen. Indien daarna nog steeds niet wordt nagekomen, kan de overeenkomst worden ontbonden en/of schadevergoeding worden gevorderd.

Onvoorziene omstandigheden

Tot slot kan een overeenkomst worden gewijzigd of ontbonden op grond van onvoorziene omstandigheden. Het gaat dan om uitzonderlijke omstandigheden die partijen niet voorzien hebben bij het aangaan van het contract en waarvan de gevolgen ook niet zijn opgenomen in het contract. Die onvoorziene omstandigheden moeten ook leiden tot een complete disbalans van de prestaties over en weer. Alleen bij hoge uitzondering kan een contract wegens onvoorziene omstandigheden worden aangepast. Vaak worden onvoorziene omstandigheden gerekend tot het normale ondernemersrisico. In dit geval van de coronacrisis kan daadwerkelijk sprake zijn van onvoorziene omstandigheden die niet kunnen worden gerekend tot een normaal ondernemersrisico. Het is dus de moeite waard dit te onderzoeken.

In deze bijzondere tijden is het zinvol om lopende contracten en verplichtingen onder de loep te nemen. Wellicht zijn er meer mogelijkheden dan gedacht. Wij denken desgewenst graag mee.

image